Afspeelprogramma

<sideba>eelprogramma ('client', 'speler') is een software of hardware oplossing die de kijker nodig heeft om audio of video datastromen realtime te kunnen ontvangen, decomprimeren en afspelen. Bekende Internet PC afspeelprogramma's zijn QuickTime Player, Windows Media Player, RealPlayer en WinAmp. iTunes is voor muziek (en inmiddels ook videoclips) populair, met name de PodCasting en VodCasting mogelijkheden waarbij gebruikers zich abonneren op audio / video feeds zijn sterk in opkomst.

Ondanks dat Windows Media speler met alle Microsoft Windows systemen worden meegeleverd is de dekkingsgraad van de meest moderne versie niet net zo hoog als de volledige Windows marktpenetratie, voornamelijk wegens een langzamer migratietraject bij bedrijven. Het bedrijfsleven is immers goed voor 50% van de Windows markt. Dankzij de betaalbare DRM voorzieningen wordt Windows Media veel gebruikt in omgevingen waar afscherming van streaming content vereist is. Alleen voor Windows XP en Vista (en Windows 2003 server) zijn officiële en moderne Windows Media players beschikbaar. Microsoft heeft de ondersteuning voor andere operating systemen en apparaten stopgezet, met als gevolg dat andere formaten zoals FLV en MP4 in opkomst zijn.

De QuickTime speler heeft voordeel van het meeliften van distributie via digitale fototoestellen, de populaire Apple iPod en het populaire Apple iTunes. Naast het eigen QuickTime formaat worden meer dan 100 audio, video en graphics formaten ondersteund. Apple stimuleert het gebruik van de MPEG-4 standaard boven het eigen MOV formaat. De QuickTime Player kent een Pro versie, die tegen een geringe vergoeding zeer veel additionele features biedt, zoals knippen en plakken op meta- niveau en het exporteren van audio en video naar tientallen high-end en streaming formaten. De QuickTime Player wordt vaak verward met QuickTime, wat een uitgebreide multimedia architectuur is die als framework bovenop het OS draait waardoor programma's van derden een rijke bibliotheek aan multimedia functies kunnen gebruiken. Voorbeelden hiervan zijn iTunes, iMovie, Final Cut Pro, Word, Powerpoint, Premiere, Photoshop, Director en honderden multimedia georiënteerde programma's voor zowel PC als Mac.

RealPlayer heeft onder het publiek een slechte naam opgebouwd wegens instabiliteit en vermeende 'spyware'. Vanwege de hoge kosten voor streaming distributietechniek zijn er nog maar weinig aanbieders die het Real formaat gebruiken. Het marktaandeel van deze player is hierdoor dalende. Ook RealPlayer bouwt steeds meer op de onderliggende Windows Media en QuickTime architecturen voor het kunnen ondersteunen van meerdere media formaten.

In tegenstelling tot beweringen is ook voor Java en Flash gebaseerde video's een modern afspeelprogramma vereist, respectievelijk een moderne versie van de Flash Player in combinatie met een Flash Video applicatie en een moderne Java omgeving in combinatie met een Java applicatie. De marktpenetratie van deze formaten is bij breedband consumenten ongeveer gelijk aan de andere genoemde afspeelprogramma's. Java toepassingen hebben een specifieke, minder brede, toepassing. In de industrie worden vraagtekens gezet bij de toekomstvastheid, schaalbaarheid en integreerbaarheid met andere systemen.

VideoLAN is een Open Source videoplayer. Deze ligt momenteel onder vuur omdat de ontwikkelaars in tegenstelling tot andere ontwikkelaars geen licenties willen afdragen voor het gebruik van MPEG-4. VideoLAN vraagt eindgebruikers zelf de verantwoordelijkheid te nemen een eenmalige vergoeding voor het gebruik van technologie aan de MPEG-4 licentiehouders te betalen maar faciliteert dit niet. In de praktijk zien eindgebruikers deze bepaling in de VideoLAN EULA over het hoofd, en daarnaast zijn de licentiehouders niet ingesteld op het zaken doen met particulieren maar met technologie-ontwikkelaars. In het eerste kwartaal van 2006 kondigde VideoLAN aan de speler te hebben verkocht aan Microsoft, ongeveer een doodzonde in de Open Source gemeenschap. Dit bleek een 1 aprilgrap.

In de woonkamer zijn Set Top Boxes met hardware afspeelprogramma's meer van toepassing. Deze kastjes zijn veelal in staat om MPEG-4 of Windows Media datastromen rechtstreeks op de Televisie af te spelen. De verwachting is dat HDTV (High Definition Television) in de toekomst voornamelijk in deze formaten zal worden gestreamd, en dat MPEG-1 en MPEG-2 in dit segment zullen verdwijnen. Interessante voorbeelden voor muziek streaming naar de woonkamer brengen zijn de Streamium apparaten van Philips (icecast MP3 en mpeg-4 gebaseerd) en de Airport Express (icecast MP3 en AAC gebaseerd). Tal van fabrikanten brengen dergelijke kastjes op de markt, al dan niet in gesloten (Triple Play) als open internet (Open Play) vorm. Enkele voorbeelden zijn de Amino, Microsoft Windows Media Center en de aangekondigde iTV van Apple.

Vrijwel alle producenten van mobiele telefoons ondersteunen het 3GPP formaat. Deze industriestandaard is een afgeleide van MPEG-4 met specifieke kenmerken voor zaktelefoons zoals vaste afspraken voor schermgrootte en video en audio codecs. 3GPP is ook het formaat dat gebruikt wordt voor DVB-H (Digital Video Broadcasting voor Handhelds). Uitzondering zijn vooralsnog de Microsoft Mobile gebaseerde smart phones, die een klein marktaandeel vormen en primair het Windows Media formaat ondersteunen: optioneel kan echter 3GPP afspeelsoftware worden geïnstalleerd.
Top